Μια παιδική αντιπολεμική παράσταση χωρίς λόγια
Κριτική Α-Φ Καβαλιεράτου (Πρώτο Θέμα)
Μια ενδιαφέρουσα πρόταση παρουσιάζει η ομάδα Αστροναύτες στη βάση μιας ιδιαίτερης ανάγνωσης του βιβλίου του 46χρόνου γεννημένου στην Ελβετία Ιταλού συγγραφέα Ντάβιντε Κάλι
Ένα αντιπολεμικό αριστούργημα, «Ο Εχθρός» του Ντάβιντε Κάλι, βρίσκεται στο επίκεντρο της νέας παραγωγής της ομάδας Αστροναύτες, που απευθύνεται σε μικρά και μεγάλα παιδιά και παρουσιάζεται κάθε Κυριακή στις 12 το μεσημέρι στο θέατρο Rabbithole στο Μεταξουργείο.
Μία εξαιρετική παράσταση, σε σκηνοθεσία Johnny O και πρωταγωνιστές τους Ντίνο Ποντικόπουλο και Θεμιστοκλή Καρποδίνη, που βασίζεται στον κώδικα του βωβού κινηματογράφου και μας προσκαλεί να τολμήσουμε να εισέλθουμε σε μία… εμπόλεμη ζώνη! Δύο στρατιώτες μόνοι στη μέση του πουθενά. Ο καθένας πίσω από το χαράκωμά του αντιμετωπίζει τον άλλον σαν τον υπέρτατο εχθρό. Έτσι τους έμαθαν. Να μισιούνται θανάσιμα. Όμως στην πραγματικότητα είναι και οι δύο πάνω απ’ όλα άνθρωποι… Ποιος θα κάνει το πρώτο βήμα για να σταματήσει επιτέλους αυτή η εξαντλητική μάχη;
«Είναι παράδοξο ότι ενώ η έχθρα και το μίσος είναι ο πιο εξαντλητικός και ψυχοφθόρος δρόμος για τον άνθρωπο, πολλές φορές είναι η πρώτη του επιλογή στον τρόπο που θα αντιμετωπίσει τη ζωή και τον συνάνθρωπο του. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο τού είναι πιο δύσκολο κι επίπονο να αγαπήσει» παρατηρεί ο Θεμιστοκλής Καρποδίνης και ο Ντίνος Ποντικόπουλος συμπληρώνει: «Μας απασχολεί σαν ομάδα το ζήτημα του πολέμου και το παραμύθι του Ντάβιντε Κάλι στάθηκε ιδανική αφορμή. Επικεντρωθήκαμε στους χαρακτήρες των δύο ηρώων και σε αυτό που βιώνουν. Τους βλέπουμε βυθισμένους στη μοναξιά και στη ματαιότητα του πολέμου μέχρι που ανακαλύπτουν δειλά δειλά τη χαρά της επικοινωνίας και της δημιουργίας. Τη χαρά της ζωής».
Τους ρωτάω τι είναι αυτό που τους γοήτευσε πρώτιστα στο βιβλίο του Ντάβιντε Κάλι. «Η λιτή του αφήγηση πάνω σε ένα τόσο σημαντικό θέμα όπως ο πόλεμος, καθώς επίσης και η ανθρωποκεντρική ματιά μέσα από την ιστορία ενός στρατιώτη που ζει μόνος του σε ένα χαράκωμα» μου απαντά ο Ντίνος με τον Θεμιστοκλή να συμφωνεί: «Είναι εντυπωσιακό το πόσο απλά και ουσιαστικά διαχειρίζεται ένα τόσο ουσιώδες ζήτημα χωρίς να γίνεται απλοϊκός».
Οι δυο τους υποδύονται τους δύο στρατιώτες του έργου με απολαυστικό τρόπο και πολλές κωμικές πινελιές. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι δύο ήρωες; «Η εθνικότητα του δικού μου ήρωα είναι ακαθόριστη, αλλά μάλλον προέρχεται από την Δύση. Ζει μόνος του σε ένα χαράκωμα και θέλει να εξολοθρεύσει το αντίπαλο τέρας. Είναι φοβισμένος, έχει μάθει να θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από τον άλλον, να μισεί τον άλλον κι ας μην τον ξέρει. Όμως αγαπάει τις τέχνες και έχει κουραστεί να πολεμάει. Ονειρεύεται να τελειώσει ο πόλεμος» μου λέει ο Ντίνος σκιαγραφώντας τον χαρακτήρα που υποδύεται.
Από την άλλη ο ήρωας, που υποδύεται ο Θεμιστοκλής, καταφέρνει να βρίσκει τις μικρές χαρές της ζωής μέσα στον παραλογισμό του πολέμου. «Είναι μία φύση πολύ κοινωνική, αγαπάει την μουσική, την μαγειρική και την καλή παρέα. Μέσα σε αυτό το εμπόλεμο σκηνικό όπου αισθάνεται καταπιεσμένος ενίοτε ξεδιπλώνει όλα του τα ταλέντα χρησιμοποιώντας τα σαν όχημα για να ξεφύγει από την ματαιότητα και τον θάνατο» μου εξηγεί ο Θεμιστοκλής.
Όλα αυτά χωρίς τη χρήση του λόγου. Η ιστορία των δύο στρατιωτών ζωντανεύει επί σκηνής μέσα από την κίνηση, την εκφραστικότητα των προσώπων, τον αυτοσχεδιασμό, στοιχεία παντομίμας και φυσικά τη μουσική που είναι διαρκώς παρούσα. «Είναι ένας κώδικας πολύ απαιτητικός» παραδέχεται ο Ντίνος. «Η απουσία του λόγου όμως μας οδήγησε στην αναζήτηση μιας καθαρής, σαφούς και ουσιαστικής εκφραστικότητας, ενώ συγχρόνως ένοιωθα πως διέθετα μεγαλύτερη ελευθερία επιλογών. Βέβαια αυτό το αποτέλεσμα δε θα ήταν εφικτό χωρίς τον σκηνοθέτη μας Johnny O, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά τον κώδικα του βωβού κινηματογράφου και της παντομίμας».
«Ο ηθοποιός οφείλει να μπορεί να δουλεύει με τα εργαλεία του στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Με το σώμα του και την φωνή του. Ευτυχώς έχω καλή σχέση με την γυμναστική και μπορώ να σας πω πως μετά από πέντε χρόνια που έκανα σχεδόν αποκλειστικά θέατρο λόγου ευχαριστιέμαι ιδιαιτέρως μία τέτοια παράσταση!» λέει γελώντας ο Θεμιστοκλής.
«Ο Εχθρός» της ομάδας Αστροναύτες είναι μία παράσταση γεμάτη γέλιο, έμπνευση και πολλά σκηνοθετικά ευρήματα που θα εκπλήξουν τους μικρούς μας φίλους. Μπορεί το σκηνικό στο οποίο λαμβάνει χώρα να είναι αρκετά σκοτεινό – δεδομένου ότι βρισκόμαστε σε μία εμπόλεμη ζώνη – όμως από την παράσταση δεν απουσιάζει το χιούμορ. «Σε όλες τις σοβαρές καταστάσεις υπάρχει χώρος για χιούμορ και ο πόλεμος δεν αποτελεί εξαίρεση» επισημαίνει ο Ντίνος.
«Το χιούμορ είναι ένα βασικό στοιχείο της ανθρώπινης ζωής, το οποίο απορρέει από την ανθρώπινη συμπεριφορά και έκφραση» σχολιάζει ο Θεμιστοκλής. «Ειδικά στο θέατρο τις περισσότερες φορές δεν είναι απόρροια της πρόθεσης των ηρώων να προκαλέσουν το γέλιο ή μια κωμική κατάσταση, αλλά του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος διαχειρίζεται τις καταστάσεις στις οποίες βρίσκεται και τον υπερβαίνουν, είτε ευχάριστες είναι αυτές είτε πολύ δυσάρεστες. Πολλές φορές το χιούμορ υπάρχει εν αγνοία των ανθρώπων ή των ηρώων που το υποστηρίζουν ή είναι μέρος του και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο υπάρχει ακόμη και στις πιο ζοφερές συνθήκες είτε το θέλουμε είτε όχι. Είναι απολύτως ανθρώπινο και εντελώς αναπόφευκτο».
Το πιο σημαντικό όμως στην παράσταση της ομάδας Αστροναύτες είναι το μήνυμα που περνάει στα παιδιά. Ένα μήνυμα ενάντια στον πόλεμο και το μίσος. «Θέλουμε να φωνάξουμε πως ο άνθρωπος είναι προορισμένος για την ελευθερία, την αγάπη και την ειρήνη» μου λέει ο Θεμιστοκλής.
Στην παράσταση, που απευθύνεται και σε θεατές με προβλήματα ακοής, καταλυτικό ρόλο παίζει και η Φωτεινή Τσακνάκη, που υπογράφει τη μουσική σύνθεση και συνοδεύει μουσικά την παράσταση επί σκηνής, ενώ πραγματικά εμπνευσμένη δουλειά έχουν κάνει η Δάφνη Αηδόνη και η Κάκια Χατζηγιαννίδη στα σκηνικά και τα κοστούμια. Με λίγα λόγια «Ο Εχθρός» είναι μια παράσταση που αξίζει να δείτε με τα παιδιά σας