Τα παιδιά ψηφίζουν παγωτά ή ισότητα

«Μια φάρμα για τα ζώα», ομάδα «Αστροναύτες», θεάτρου «Φούρνος»

Της ΜΑΡΙΑΣ-ΛΟΥΙΖΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Στην παιδική σκηνή του θεάτρου Φούρνος, που εδώ και κάποια χρόνια διατηρεί εναλλασσόμενο ρεπερτόριο με παραστάσεις κυρίως αλληλοδιαδραστικού θεάτρου, με παράλληλη χρήση κούκλας και πολυμέσων, η θεατρική ομάδα «Αστροναύτες» παρουσιάζει διασκευασμένη για παιδιά (4-9 ετών), για τρίτη συνεχή χρονιά, την αριστουργηματική σάτιρα του Τζορτζ Οργουελ «Φάρμα των ζώων».

Η ιστορία, μέσα από τον κόσμο των ζώων, περιγράφει γλαφυρά τους κινδύνους του απολυταρχισμού, την προδοσία του ιδεαλισμού.

Τα ζώα, αφού εκδιώξουν το μεγαλοτσιφλικά κύριο Τζόουνς, που τα κακομεταχειριζόταν με σκοπό το κέρδος, επιχειρούν να μετατρέψουν το τσιφλίκι σε μια δημοκρατική φάρμα παίρνοντας τη ζωή τους και τον καρπό του μόχθου τους στα χέρια τους. Η κάστα των γουρουνιών, που θα καταφέρει να πάρει την ηγεσία της φάρμας, καταχράται, όμως, με τη σειρά της την εξουσία της, δείχνοντας ένα πρόσωπο ακόμη πιο δεσποτικό και ανάλγητο.

Αυτό το πολιτικό «παραμύθι» αποτέλεσε το υλικό από το οποίο εμπνεύστηκε η ομάδα «Αστροναύτες» την τρίτη της παραγωγή, δουλεύοντας πάντα συλλογικά, με τους τρόπους του devised theatre, και χωρίς σκηνοθέτη, επιβεβαιώνοντας πως ο χώρος του παιδικού θεάτρου είναι πρόσφορος για πειραματισμούς.

Εφτιαξαν μια δυναμική σύνθεση, όπου οι τρεις συνδημιουργοί-ηθοποιοί (Μπάμπης Παυλίδης, Ντίνος Ποντικόπουλος, Αγγελική Τόμπρου) άλλοτε υποδύονται ρόλους, άλλοτε αφηγούνται, άλλοτε χειρίζονται ωραίες γαντόκουκλες (Α. Σαντοριναίου) με συνοδεία ζωντανής μουσικής (Μάριος Κωστάκης).

Πάνω σε χρωματιστούς κύβους, απλό μα λειτουργικό σκηνικό (αν και η αισθητική του είναι το πιο ελκυστικό κομμάτι της συγκεκριμένης δουλειάς), στήνουν μια παράσταση πολύ έξυπνη, ευφάνταστη και άμεση. Διερευνούν, ήδη από τα πρώτα λεπτά, νέους τρόπους επαφής με τα παιδιά. Διανθίζουν την οργουελική παραβολή με πολλά χιουμοριστικά στοιχεία και αναφορές στην επικαιρότητα.

Από την άλλη, αφαιρούν τα πιο σκληρά και πικρά μέρη του μύθου. Παρεμβάλλουν χαριτωμένα ιντερμέδια στη ροή της ιστορίας με πρωταγωνιστή ένα σκύλο, για να εφησυχάζουν τα παιδιά. Δίνουν στο έργο μια αισιόδοξη έκβαση, όπου το δίκαιο αποκαθίσταται, αλλάζοντας το τέλος του οργουελικού μύθου. Προστατεύουν έτσι την ευαισθησία του παιδιού, ίσως μάλιστα με υπερβάλλοντα τρόπο.

Ενα πολύ πετυχημένο εύρημα είναι η διενέργεια εκλογών, όπου τα παιδιά ψηφίζουν λέγοντας τη γνώμη τους για το ποιος θα έπρεπε να εκλεγεί: το γουρούνι, ο Ναπολέων, που υπόσχεται αφειδώς παγωτά, ή ο γαϊδουράκος που «έχει ένα όνειρο», σαν άλλος Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, και προτείνει ισότητα;

Αν τα παιδιά ψηφίσουν τον Ναπολέοντα, θα βρεθούν αντιμέτωπα με τις συνέπειες και την ευθύνη της επιλογής τους, καθώς αυτός μετατρέπεται σε τύραννο, και αντικαθίσταται από μια ομοιόμορφη, μα ογκώδη και ολόπαχη κούκλα.

Η ομάδα «Αστροναύτες» φροντίζει τη δουλειά της και την εξελίσσει. Πέρυσι, η παράσταση είχε ένα καταιγιστικό ρυθμό που κούραζε, ενώ φέτος κυλά πιο μαλακά. Παρ’ όλα αυτά, ο ρυθμός εξακολουθεί να είναι μία από τις αδυναμίες της παράστασης, ίσως γιατί κινείται με μεγαλύτερη ορμή στο πρώτο μέρος, ενώ το δεύτερο δεν κορυφώνει με κατάλληλο τρόπο.